کنترل پنل

کنترل پنل

کنترل پنل یا تابلو برق کنترل گر فرایندهای مکانیکی بزرگ و کوچک مانند خط مونتاژ است. برای درک کار کنترل پنل می توان آن را مانند بدن انسان در نظر بگیرید همان‌طور که ارگان های داخلی بدن ما محیط پیرامونمان را کنترل کرده و بر آن نظارت دارند، تابلو برق یا کنترل پنل نیز تمامی ارگان ها مهم برقی را در خود جای داده است و این جعبه فلزی فرایندهای مکانیکی را به صورت الکتریکی کنترل کرده و بر آن نظارت دارد. اجزای کنترل پنل به شرح زیر است:

بدنه یا محفظه

جعبه فلزی تابلو برق را محفظه گویند. جنس این بدنه می تواند از نوع استیل ضد زنگ یا آلومینیوم باشد. ابعاد این جعبه بستگی به بزرگی پروژه دارد. برای بخش های مختلف کنترل پنل درب های متفاوتی در نظر گرفته شده است تا دسترسی به این بخش ها را آسان کند. این محفظه فلزی، دارای درجه حفاظت ایمنی الکتریکی به نام UL است که درجه ایمنی تجهیزات را تعیین می کند. درجه IP و NEMA نیز تعیین کننده فاکتورهایی مانند میزان مقاومت در برابر آب، ضد انفجار یا ضد گرد و غبار بودن است. در معرفی سایر اجزای کنترل پنل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پنل پشتی
• دین ریل
• داکت های سیم کشی
• مدار شکن اصلی
• سرج ارستر

کنترل پنل در سیستم های اعلام حریق بخش اصلی و مرکزی به شمار می‌آید. این بخش از سیستم اعلام حریق وظیفه هماهنگی میان کلیه بخش های سسیتم را به عهده دارد. دستگاه مرکزی در سیستم اعلام حریق کنترل پنل یا پنل کنترل مرکزی است که تجهیزات با سیم کشی های شعاعی در اعلام حریق متعارف و سیم کشی به صورت حلقه ای در اعلام حریق آدرس پذیر به آن متصل شده‌اند. گفتنی است که در سیستم اعلام حریق با توجه به تعداد مناطقی که در آن اعلام حریق به کار رفته شده است، شماره و دکمه و ال ای دی نیز وجود دارد.

همانطور که گفته شد کنترل پنل در سیستم اعلام حریق وطیفه هماهنگی میان اجزا را داشته و پردازش اطلاعات و تصمیم گیری سریع و به موقع را انجام می‌دهد.از جمله اجزای سیستم اعلام حریق می‌توان به منبع تغذیه،برد الکترونیکی، ترمینال های اتصال، نشانگرهای ال ای دی، سوییچ، شستی، کیلد ها و دیود کنترل اشاره کرد. در این بخش تمامی کارها توسط میکرو پروسسورها انجام می‌شود.

کلیه سیستم ها نیاز به یک بخش مرکزی و هسته اصلی دارند. بخشی که کلیه اجزا را پردازش، کنترل و پایش کند. سیستم اعلام حریق هم نیاز به یک مغز هماهنگ کننده و پردازشگر دارد. هسته اصلی هماهنگی ها در سیستم مذکور، کنترل پنل اعلام حریق است. به جهت اهمیت کنترل پنل در سیستم اعلام حریق قصد داریم در مقاله حاضر درباره این بخش از سیستم با شما صحبت کنیم.

آشنایی با کنترل پنل اعلام حریق

کنترل پنل اعلام حریق به عنوان اصلی ترین بخش سیستم، وظیفه هماهنگی میان کلیه اجزا را دارد. کنترل پنل در حقیقت فرمانده شبکه بوده و در هنگام آتش سوزی وظیفه نظارت، اندازه گیری، یکپارچگی و همچنین تأمین برق دتکتور یا آشکارساز را برعهده دارد. دستگاه کنترل پنل اغلب در مکان هایی که قابلیت دسترسی افراد مسئول به آنها راحت باشد نصب می شود. برخی از این مکان ها عبارتند از:
اتاق نگهبانی و حراست
مرکز اطلاعات هتل ها
اتاق کنترل در پروژه های صنعتی یا تجاری بزرگ
به طور کلی دستگاه کنترل باید در مکانی کم خطر و پرتردد پرسنل تعمیر و نگهداری نصب شود. هنگامی که مسئولین تعمیر و نگهداری به مکان قرارگیری تابلوی کنترل تردد می کنند در صورت فعال شدن سیستم و هشدارهای مختلف، اقدامات لازم را انجام می دهند. شرکت های مختلف داخلی و خارجی اقدام به طراحی و تولید تابلوی کنترل پنل اعلام حریق کرده اند. به همین جهت این سازه ها برندهای مختلف و هر کدام دستورالعمل های متفاوت برای نصب، راه اندازی و سرویس های دوره ای دارند.
بنابراین باید در هنگام نصب یا استفاده از آنها باید از کاتالوگ های مخصوص آنها استفاده کنیم.

انواع کنترل پنل اعلام حریق

چنانچه گفتیم تابلوهای کنترل پنل اعلام حریق با هدف کنترل سیستم، پردازش مرکزی و همینطور پایش طراحی و تولید می شوند. به همین جهت باید برای هر کدام از سیستم ها نوع خاصی از تابلوهای کنترل پنل طراحی شود. تابلوهای کنترل پنل در بازار به پنج دسته تقسیم بندی می شوند که عبارتند از: کنترل پنل اعلام حریق آدرس پذیر، کنترل پنل اعلام حریق متعارف، کنترل پنل اعلام حریق بیسیم یا وایرلس، کنترل پنل اطفای حریق و کنترل پنل ترکیبی. در ادامه مطلب به برخی از تابلوهای کنترل پنل می پردازیم.

آشنایی با ویژگی های انواع تابلوهای کنترل پنل

همانطور که گفتیم تابلوهای کنترل پنل انواع مختلفی دارند و ویژگی های برخی از آنها عبارتند از:
کنترل پنل اعلام حریق آدرس پذیر، آدرس دقیقی را از محل حریق به کاربران ارسال می کند. این سازه ها آدرس یک دستگاه خاص در داخل ساختمان مورد نظر را به مالک ارسال کرده تا بدین طریق مالک هر چه سریع تر در جهت اطفای حریق و کاهش خسارات مالی و جانی اقدام کند. با ارسال این نوع سیگنال ها، در جهت تشخیص شرایط منجر به حریق نیز کمک می شود.
تابلوی کنترل پنل اطلاعات مناسبی در مورد شرایط فراهم می آورد و این امر سبب می شود که خطرات احتمالی برای کارگران نیز کاهش می یابد.
کنترل پنل اعلام حریق بیسیم نیازی به سیم کشی ندارد و این امر موجب کاهش هزینه ها و سود دهی بیشتر می شود. در این نوع سیستم کلیه اجزا از طریق امواج رادیویی با یکدیگر ارتباط دارند. از تابلوی کنترل پنل وایرلس برای اماکن تاریخی و مکان هایی که حفاظت از وسایل دکوری و پارچه ای بسیار اهمیت دارد.
کنترل پنل متعارف یا معمولی اغلب برای بیش از یک مدار نصب می شود. در این تابلوها سنسورهایی طراحی شده و توسط یک تکنسین ماهر به صورت موازی سیم کشی می شوند. اطلاعاتی که از طریق تابلوی کنترل پنل معمولی دریافت می شود نباید از تعداد مدارهای متصل به آن بیشتر باشد. از این نوع سازه ها برای ساختمان های تجاری استفاده می شود.

طریقه کارکرد کنترل پنل اعلام حریق

عملکرد کنترل پنل اعلام حریق پس از فشردن شستی اعلام حریق به این صورت است: با فشرده شدن شاسی یا فعال شدن یک دتکتور، اتصالی کوتاه به وجود می آید. پس از اتصال کوتاه، مدار الکترونیکی فعال شده و به رله ها و آژیر دستورات لازم را ارسال می کند و به این ترتیب اعلام حریق و هشدار به کاربر صادر می شود. چنانچه اتصال کوتاهی ایجاد شود هشدار حریق صورت می گیرد ولی اتصال بلند و کامل هشدار خطا را به کاربر ارسال می کند.
مرکز کنترل اعلام حریق از طریق سازه هایی نظیر: دتکتورها و شاسی ها اطلاعات خود را کسب می کنند. اطلاعات کسب شده موجب تشخیص وقوع آتش از طریق مرکز کنترل می شود. پس از تشخیص دستور لازم به آژیر، فلاشر و آژیر فلاشر صادر می گردد.

برخی از عملکردهای تابلوی کنترل اعلام حریق در هنگام آتش سوزی

به طور کلی تابلوهای پنل کنترل عملکردهای مختلفی در جهت حفظ جان و مال انسان ها دارند. تعدادی از تابلوهای کنترل با ارسال سیگنال هشدار خود را اعلام می کنند. برخی دیگر از کنترل گرها با پاشش مواد خاموش کننده در اطفای حریق کمک می کنند.

باطری کنترل پنل اعلام حریق

سیستم های اعلام حریق دارای منبع تغذیه ای 24 ولتی هستند که به کنترل پنل متصل می شود. در بخش زیرین تابلوی کنترل پنل اعلام حریق نیز چندین باطری تعبیه شده است که در زمان قطعی برق به صورت اتوماتیک فعال می شوند. باطری کنترل پنل اعلام حریق از جنس «سیلدلید اسید» ساخته می شود و به باطری خشک نیز معروف است. انواع باطری هایی که برای تابلوهای مذکور مورد استفاده قرار می گیرد عبارتند از: 12 ولت با آمپر 2/3 ساعت، 12 ولت با آمپر 3/3 ساعت و 12 ولت با آمپر 5/3 ساعت.

قیمت کنترل پنل اعلام حریق

تابلوهای کنترل پنل اعلام حریق دارای مدل ها و برندهای مختلفی هستند و با توجه به مدل و برند قیمت گذاری می شوند. جهت مشاهده قیمت کنترل پنل اعلام حریق می توانید به سایت های معتبر عرضه و فروش تجهیزات سیستم اعلام حریق مراجعه کنید.
یکی از تجهیزات مهم و ضروری در ساختمان های مختلف و در واقع مغز متفکر سیستم هشدار آتش سوزی، کنترل پنل اعلام حریق است. این سازه وظیفه پردازش، تصمیم گیری و هماهنگی بین اجزا را دارد. تابلوهای کنترل پنل به چند نوع تقسیم می شوند.

کنترل پنل چگونه عمل می‌کند؟

کنترل پنل در سیستم اعلام حریق که به عنوان واحد کنترل اعلام حریق نیز شناخته می‌شود بخش مرکز سیستم به شمار می‌رود وبه وروردی ها و یکپارچی و همانگی سیستم ها نظارت کرده و خروجی ها را کنترل و اطلاعات را منتقل می‌کند.

نحوه عملکرد کنترل پنل به این صورت است که با وارد کردن فشار یا ضربه به شستی اعلام حریق و یا با شناسایی خودکار دتکتورها، اتصال کوتاه صورت گرفته و مدار الکتریکی وارد عمل می‌شود. در این مرحله به رله های آژیر دستور داده می‌شود و هشدار و آژیر سیستم اعلام حریق فعال شده و اعلام حریق منتشر می‌شود. به عبارتی دیگر کنترل پنل با دریافت اطلاعات از دتکتورها و شستی ها و تشخیص وقوع حریق دستور اعلام حریق را به آژیر، فلاشر و آژیر فلاشر می‌دهد.

سیستم اعلام حریق در سه نوع متعارف، آدرس پذیر و آدرس پذیر آنالوگ به کار می‌رود که در هر سه نوع، مرکز سیستم کنترل پنل است.

کنترل پنل در سیستم اعلام حریق متعارف

سیستم اعلام حریق متعارف و به طبع کنترل پنل مرکزی در این نوع سیستم جزو ابتدایی ترین تجهیزات اعلام حریق هستند. در این نوع سیستم تجهیزات به صورت منطقه بندی یا زون بندی نصب می‌شوند و سیم کشی تمامی تجهیزات به کنترل پنل وصل می‌شود. هنگام حریق منطقه ای که دچار حریق شده، مشخص شده ولی قطعه و جزییات دقیق محل مورد حریق در این نوع سیستم مشخص نمی‌شود.کنترل پنل در اعلام حریق متعارف با توجه به تعداد منطقه یا زون به صورت های تک، دو، چهار، شش، هشت، شانزده، بیست و چهار، سی و دو تقسیم می‌شود.

کنترل پنل در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر پیشرفته تر از اعلام حریق متعارف است. درکنترل پنل سیستم اعلام حریق آدرس پذیر، کلیه تجهیزات در یک مدار قرار گرفته و به صورت حلقه ای کابل کشی این اجزا در مدار صورت گرفته و درنهایت کابل به کنترل پنل باز می‌گردد. تفاوت کنترل پنل در اعلام حریق آدرس پذیر با اعلام حریق متعارف در این است که در کنترل پنل آدرس پذیر، آدرس دقیق منطقه و قطعه مورد حریق مشخص بوده و شناسایی دقیق محل و جلوگیری از گسترش حریق به سرعت صورت می‌گیرد.کنترل پنل در این نوع سیستم به صورت های تک لوپ، دولوپ، چهار یا هشت لوپ است.

کنترل پنل در سیستم اعلام حریق بی سیم

در این نوع سیستم اعلام حریق از امواج رادیویی به جای سیم برای انتقال دیتا استفاده می‌شود و برای مناطقی که امکان سیم کشی وجود ندارد مناسب است.

جمع بندی:

سیستم های اعلام حریق و انتخاب صحیح آن ها متناسب با شرایط محیطی و فضایی که برای آن سیستم اعلام حریق تهیه می‌شود، صورت می‌گیرد. اعلام حریق انواع مختلفی دارد که بخش اصلی و مهم در آن ها کنترل پنل است. در این مقاله شرحی بر عملکرد و انواع کنترل پنل در این سیستم ها ارائه شد.