تفاوت کلید مینیاتوری و فیوز

 میزان جریان برقی که از هر سیم عبور می کند، با به کار بردن وسایل حفاظتی جریان اضافی، حداکثر تا جریان مجاز هر سیم محدود می گردد. در این میان استفاده از فیوزها و کلیدهای خودکار استفاده عمومی دارند که هر دو برحسب آمپر طبقه بندی می شوند. هرگونه وسیلۀ حفاظتی که جهت حفاظت جریان اضافی کاربرد دارد، نباید جریان نامی بیش از جریان مجاز رسانای محافظت شده داشته باشد. 
زمانی که دو سیم با اندازه هایی مختلف به هم اتصال داده می شوند ،وسیلۀ حفاظتی جریان اضافی می بایست مناسب حفاظت سیم با مقطع کمتر باشد. ضمن اینکه یک وسیلۀ حفاظت مناسب برای سیم بزرگ تر، می تواند در نقطۀ ابتدا نصب گردد.که در این صورت باید  سیم کوچک تر، وسیلۀ حفاظت با جریان کمتر و در جایی که قطر سیم کم شده است استفاده شود.  از تجهیزات حفاظتی برای حفاظت اضافه بار می توان از فیوز، کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک یاد کرد. در ادامه با توضیحات بیشتر درک بهتری در رابطه با تفاوت کلید مینیاتوری و فیوز خواهید داشت.

تعریف فیوز

فیوز به عنوان تجهیزی است که در مدار الکتریکی جهت نگهداری از دستگاه های الکتریکی در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه کاربرد دارد.فیوز ساده ترین و ارزان ترین دستگاهی است که جهت قطع جریان الکتریکی در مدار کوتاه یا بررسی اندازه جریان بیش از حد در مدار کاربرد دارد. فیوز ها جهت محافظت در برابر اضافه بار یا اتصال کوتاه در ولتاژ بالا تا 66 کیلو ولت و ولتاژ پایین تا 400 کیلو ولت مصرف می شوند. در مواردی استفاده از آن ها تنها به برنامه هایی محدود می شود که ویژگی های عملکرد آن ها به ویژه برای قطع جریان، مناسب باشد.
در تعریف ساده تر از فیوز می توان گفت، یک وسیله الکتریکی است که هر زمان جریان بیش از مقدار از پیش تعیین شده باشد جریان خود را در مدار متوقف می سازد.
انواع فیوزها را می توان به روش زیر دسته بندی نمود:
از نظر نحوه ی عملکرد
از نظر نحوه ی کاربرد
از نظر ولتاژ شبکه 
از نظر منحنی ذوب المان فیوز
از نظر محکم شدن کلاهک فیوز به پایه فیوز
از نظر مورد استعمال

 انواع فیوز از نظر ساختاری

فیوز ذوب شونده
گروهی
پیچی یا فشنگی
تیغه‌ای
مخصوص سیم
امروزه با توجه به استفاده ی زیاد از فیوز ها ، نمی توان آن ها را تجهیزاتی کامل  و بدون خطا دانست. این موضوع خطا را می توان در زمان عملکرد برای خطوط سه فاز مشاهده کرد.به این صورت که هر سه فاز را قطع می کند که معمولا ضرورتی ندارد .لذا این موضوع کلید های مینیاتوری را روی کار می آورد. در اینجا می توان تفاوت کلید مینیاتوری و فیوز را احساس کرد.

کلید مینیاتوری (MCB)

کلید مینیاتوری کاربردی همچون فیوز دارد که به خوبی تجهیزات الکتریکی خانگی و صنعتی را در برابر اتصال کوتاه و اضافه باری غیر مجاز محافظت می ‌کند. تشخیص جریان اضافه به عهده یک فلز است که چنانچه جریانی بیش از جریان نامی از آن عبور کند به دلیل خم شدن ، فیوز مینیاتوری عمل می کند و دستگاه را از مدار خارج می کند.  جریان اتصال کوتاه توسط سیم پیچ که از تعداد دور کم و قطر زیاد برخوردار است، به شکل مغناطیسی تشخیص داده شده و فیوز مینیاتوری عمل می ‌کند. کلید مینیاتوری در دو نوع B و C با کاربرد روشنایی و موتوری و در رنج جریان ۲ تا ۶۳ آمپر به صورت تک پل، دوپل، سه پل و چهار پل ارئه می گردد.
کلید مینیاتوری تجهیز محافظ مدار با قابلیت تنظیم مجدد می باشد که در صورت بروز خطا، مسیر جریان را در یک مدار متوقف می سازد. به ندرت در هنگام خطاهای زمینی فیوز در هنگام اتصال کوتاه، اضافه بار و عمل می کند.

اصول عملکرد فیوز

فیوز بر حسب خاصیت حرارتی مواد رساننده جریان الکتریکی فعال می شود. از نظر اجزا هر فیوز دارای  یک سیم فلزی یا ماده رسانایی است که می تواند مقدار جریان از پیش تعیین شده ای را از طریق آن هدایت و کنترل کند. هر زمانی که جریان بیش از حد از فیوز عبور کند، ماده رسانای داخل آن ذوب می شود و جریان برق قطع می گردد. 
اصول عملکرد کلید مینیاتوری (MCB)
MCB مخفف عبارت Miniature Circuit Breaker بوده که با عنوان کلید مینیاتوری شناخته می شود. این وسیله به عنوان یک تجهیز الکترومکانیکی ، براساس خواص الکترومغناطیسی و همچنین حرارتی جریان الکتریکی عمل می کند. مکانیسم الکترومغناطیسی موجود در داخل کلید مینیاتوری به آن کمک می کند تا جریان را در هنگام اتصال کوتاه قطع کند و یک نوار دو فلزی موجود ، مسیر جریان را در هنگام اضافه بار قطع می کند.

 مشخصه اصلی فیوز مینیاتوری

فیوز مینیاتوری می بایست از نوع مغناطیسی-حرارتی باشد و بدنه آن از نظر مقاومت مکانیکی و حرارتی کافی برای تحمل ادامه‌بار جریان نامی را داشته باشد.
باید بدنه فیوزهای مینیاتوری توانایی تحمل قدرت اتصال کوتاه و جریان اضافه‌بار را داشته باشد. 
میزان محافظت کلید می بایست با درجه محافظت تابلو سازگاری داشته و از میزان محافظت تابلو کم نکند.
جلد دربرگیرنده به عنوان یک جزء عمل‌کننده محافظتی می باشد که به خوبی مهروموم ‌شده است.
قطعات فلزی سازوکار عمل ‌کننده کلید می بایست از دوام بالایی برخوردار باشد تا در وضعیت آب و هوایی ناجور خراب نشود.
ترمینال‌های کلید باید به گونه ای انتخاب شود تا از پاشیده شدن کابل و سیم اتصال داده ‌شده به آن خودداری گردد.

مزایای استفاده از فیوز الکتریکی و کلید مینیاتوری

فیوز به عنوان تجهیزی ارزان برای حفاظت کاربرد دارد و به هرگونه نگهداری نیاز دارد.
عملکرد آن کاملاً خودکار می باشد و در مقایسه با قطع کننده های مدار به زمان کمتری نیاز دارد.
در شرایط اتصال کوتاه اندازه های کوچک تر عنصر فیوز اثر محدود کننده جریان را تحمیل می کند.
ویژگی جریان معکوس در آن، استفاده از آن را برای محافظت در برابر اضافه بار امکان پذیر می کند. 
  
فیوزها جهت نگهداری از کابل ها در نور ولتاژ پایین و مدارهای تغذیه و ترانسفورماتورهایی با درجه بالاتر از 200 KVA ، در سیستم توزیع اولیه کاربرد دارند. در شرایطی که انتظار انجام کار مکرر وجود ندارد و یا استفاده از قطع کننده مدار غیر اقتصادی می باشد، استفاده از فیوزها با ولتاژ پایین و متوسط کاربردی می شود. در واقع فیوز یک وسیله الکتریکی می باشد که از  جریان هادی با مقاومت کم برخوردار می باشد. وقتی که بار جریان بسیار زیاد باشد، مدار باز شده، و در نهایت دستگاه های دیگر را در همان مدار از اتصال کوتاه نجات می دهد.