تجهیزات چاه ارت و لوازم چاه ارت
امروزه به دلیل استفاده زیاد از تکنولوژی و وسایل برقی حساس، استفاده از یک سیستم انتقال ولتاژهای ناشی از برق اضافی، جزو امور مهم در ساختمان سازی مطرح می شود. از این رو برای جلوگیری از رخداد های بزرگ چون مرگ و میر ناشی از برق گرفتگی، پیشنهاد می شود که حتما در ساختمان های خود از سیستم چاه ارت برق نت که در زبان انگلیسی به آن Earth گفته می شود، استفاده کنید. این سیستم می تواند از بروز آسیب های بسیار به وسایل برقی شما جلوگیری کند.
چاه ارت چیست؟
بهتر است که قبل از توضیح چاه ارت، به توضیح ارت زمین بپردازیم. در شاخه مهندسی واژه ارت (Earth)به معنای اتصال بدنه دستگاه برقی به زمین معرفی می شود. از این رو سیستم اتصال به زمین ارت، به علت ایمن نگه داشتن افراد و دستگاه ها، در مقابل ولتاژهای اضافه در بدنه وسایل برقی، باید این ولتاژ های اضافه را از طریق زمین خارج کنیم. در برخی موارد این ولتاژها ، باعث ایجاد آسیب های جبران ناپذیری برای افراد و وسایل برقی شده است. بلاهای طبیعی چون صاعقه، می تواند با ایجاد ولتاژهای اضافه و انتقال آن ها به بدنه ساختمان، باعث بروز بسیاری از مشکلات شود، از این رو این میزان، ولتاژ اضافی باید به نوعی از فضای ساختمان تخلیه شود. به همین دلیل استفاده از چاه ارت و سیستم ارت (Earth)بسیار مهم قلمداد می شود.
لوازم چاه ارت چیست؟
جهت حفر چاه ارت، به لوازم مورد نیاز حفر کردن این چاه نیاز داریم. این لوازم باید از درجه کیفی بالا برخورددار باشد، تا در انتقال ولتاژ های اضافی افرادی که از وسیله برقی استفاده می کنند، را دچار مشکل نکند. این لوازم باید شامل تک تک قطعاتی باشد، که در احداث چاه از آن استفاده می شود.
لوازم مورد نیاز چاه ارت
برای حفر کردن چاه ارت، به قطعات و وسایل زیادی نیاز دارید، که ما قصد داریم در این مقاله به لوازم مهم و حیاتی در حفر کردن این نوع چاه اشاره کنیم.
• صفحه مسی
صفحه هایی از فلز مس که به شکل ایستاده درون چاه ارت کار گزاری می شود. در این میان، سیم مسی توسط جوش نقره و برنج، به این صفحه جوش داده می شود.
صفحه مسی
• میله مسی
الکترود یا میله مسی به نوعی از میله های گالوانیزه مستحکم گفته می شود، که در تجهیزات چاه ارت بسیار پر کاربرد است.
• بنتونیت
به مخلوط ذغال و نمک، بنتونیت گفته می شود. که از این مخلوط جهت پر کردن فضای خالی صفحات مسی، پس از کار گزاری آن ها در چاه ارت استفاده می شود.
بنتونیت
• سیم مسی
جهت اتصال صفحات مسی، از سیم مسی استفاده می شود، سیم مسی وظیفه دارد که ولتاژ های اضافی ناشی از برق را بگیرد، و آن را به زمین منتقل کند، تا مشکل برق گرفتگی برای افرادی که از وسیله برقی استفاده می کنند، پیش نیاید.
• جوش
دستگاهی که اتصال بین سیم مسی و صفحات مسی را ایجاد می کند، جوش نامیده می شود. برای اتصال سیم وصحه مسی به هم باید از جوش نقره و برنج استفاده کنید.
جوش
• ژل و مایع کاهنده مقاومت زمین
جهت کاهش مقاوت الکتریکی زمین، به آن ژل کاهنده مقاومت اضافه می کنند. زمین باید در مقابل هجوم ولتاژهای اضافی که به سمت آن هجوم می آورند، مقاومت کمی از خود نشان دهد.
ژل و مایع کاهنده مقاومت زمین
• شینه ارت
در سیستم چاه ارت، برای انتقال جریان الکتریکی به تابلوهای برق از قطعه ای نام شینه استفاده می شود. شینه ارت به صورت سوراخ دار بوده و در صورت لزوم می تواند قابلیت خمیدگی داشته باشد.
شینه ارت
• کابلشو
قطعه ای که سیم مسی را به شینه ارت متصل می کند، کابلشو نام دارد.
خرید لوازم چاه ارت
قبل از خرید لوازم چاه ارت، باید به این موارد توجه کنید و ویژگی های هر کدام از قطعات را به طور جدا بررسی کرد، به طور مثال برای صفحه مسی این موارد باید بررسی شود: درصد خلوص صفحات مسی، استفاده ازآلیاژهای مسی، استفاده از صفحات گالوانیزه شده و برای استفاده از سیم های مسی این موارد را کنترل کنید: سیم های روکش دار یا سیم های بدون روکش، نمره سیم های مسی، مفتولی بودن یا افشان بودن آن ها از موارد مهمی است که باید قبل از خرید به ان ها فکر کرد.
هنگامی که قصد خرید بنتونیت را دارید، باید به مقدار آن در کیسه ها، نوع آن و مواد تشکیل دهنده آن توجه کنید. در هنگام خرید تابلو های برق به روکار بودن یا توکار بودن آن توجه کنید، و آن را مطابق با نیاز خود انتخاب کنید.
بنابراین اگر قصد خرید لوازم چاه ارت را دارید، تمامی ویژگی های قطعات ان را به صورت جداگانه بررسی کنید، زیرا همین ویژگی های کوچک در قیمت لوازم چاه ارت بسیار تاثیر گذار است.
دستمزد اجرای چاه ارت
حفر چاه ارت، کاری دشوار قلمداد می شود، که حتما جهت ایجاد آن به یک نیروی ماهر نیاز است. بهتر است این کار را، به کسانی بسپارید که تخصص دارند، ولی در این میان اجرای چاه ارت می تواند هزینه ای را برای فردی که موظف به اجرای آن است، ایجاد کند. این هزینه بسته به نوع زمینی که قرار است چاه در آن حفر شود متفاوت است. زمین هایی که جنس خاک آن ها رسی و نرم است، دستمزد اجرای چاه ارت در آن ها به نسبت زمین های شنی و سنگلاخی کمتر است. میزان عمق چاه و قطر آن از عوامل مهم و پر اهمیت در تعیین دستمزد فردی است که چاه را حفر می کند.
نحوه اجرای چاه ارت
قبل از تصمیم به ایجاد چاه ارت، باید تمامی جوانب را سنجید، و سپس برای ایجاد آن اقدام کرد. ما قصد داریم تا در این مقاله تمامی مراحل اجرای یک چاه ارت را برای شما، به طور کامل توضیح دهیم.
نحوه اجرای چاه ارت
• محل چاه ارت
چاه ارت باید در محیط هایی که در عمیق ترین و پایین ترین سطح زمین واقع شده است، حفر شود.محیط هایی که عمق کمی دارند و از رطوبت خوبی برخورددار هستند، می توانند گزینه دیگری برای احداث چاه ارت شما باشند. هدف ما از حفر چاه رسیدن به آب و مکان مرطوب است، چناچه با کندن مقدار کمی از زمین، به رطوبت و آب رسیدید، همین مقدار برای احداث چاه ارت شما کافی است.
• عمق چاه
از عوامل مهمی که باید قبل از حفر چاه به آن توجه داشت می توان به مقاومت زمین، عمق چاه اشاره کرد. عمق چاه باید از ۴ متر تا ۸ متر و قطرآن به صورت تقریبی۸۰ سانتیمترکنده شود. به طور کلی عمق چاه در زمین های که خاک آن، از مقاومت کمتری برخورددار است کمتر است. زمین هایی که از جنس شن و سنگ است، به علت مقاومت بالای آن ها، عمق چاه بیشتری را به خود اختصاص می دهد. این موضوع را در نظر داشته باشید که، شما تنها می توانید تا عمق خاصی برای حفر چاه ارت اقدام کنید، بیشینه مقدار حفر چاه 6 متر است.
عمق چاه
• ارتباط سیم مسی به ورقه های مسی
اتصال سیم مسی به صفحات مسی از اهمیت بالایی برخورددار است. اتصال سیم مسی به صفحات باید به صورت اتصال گیردار باشد و بهترین نوع اتصال گیردار، جوش است و هیچ گونه اتصالی به غیر از جوش نمی تواند این ارتباط را برقرار کند. برای ایجاد کردن مقاومت بالا بهتر است، با استفاده از ۲ عدد بست سیم به صفحه آن را محکم تر کنید. جوش نقره و برنج، از جمله جوش های مهمی هستند، که برای ایجاد این اتصال در صفحات مسی کاربرد دارد.
دستورالعمل اجرای چاه ارت
سیستم اتصال زمین باید با ملزومات حفاظتی این سیستم، و مقررات ایمنی درمقابل حوادث ناشی از برق گرفتگی هم پوشانی داشته باشد. مقررات ملی ساختمان برای ایجاد چاه ارت سه هدف را برای افراد در نظر گرفته است:
۱- ایجاد ایمنی در برابر خطر برق گرفتگی انسان یا سایر موجودات زنده، هنگامی که از سیستم الکتریکی استفاده می شود.
۲- به جود آوردن عایق برای سیستم، با فراهم کردن راهی برای جریان های اتصال کوتاه
۳- ایجاد سازگاری الکترومغناطیسی
• بررسی کلی تمام جوانب سیستم
• در ابتدا باید مقاومت خاک را اندازه گیری کنید، اگر مقاوت خاک بالا باشد، باید جهت کاهش مقاومت خاک از موادی استفاده کنیم که مقاومت خاک را به میزان قابل توجه ای کاهش می دهد. این مواد می توانید بنتونیت، بتن معمولی و بتن هادی باشد. در گذشته از مخلوط های ذغال و نمک برای کاهش مقاومت زمین استفاده می کردند، که این روش امروزه دیگر مورد قبول استاندارد های مقرارات ملی ساختمان قرار نمی گیرد.
• بنتونیت ها باید از موادی ساخته شوند، که پس از مدتی دچار خوردگی نشوند.
• این موضوع را در نظر داشته باشید که تحت هیچ عنوان محل احداث چاه ارت نباید نزدیک مسیر آب و فاضلاب قرار بگیرد.
• تغییرات آب و هوایی و کاهش آبهای سطحی آن شهر ، باعث می شود که میزان رطوبت در چاه ارت به شدت کاهش پیدا کند، از این رو ما قصد داریم تا با تزریق آب به این چاه از طریق یک لوله غیر فلزی، این کمبود آب را جبران کنیم.
• تمامی اتصالات با مفتول برنج يا نقره جوشكاري می شود.
• روی دکل اصلی به هیچ عنوان نباید جوشکاری بشود.
• اگر چاه ارتی ازقبل حفر شده باشد، چاه قديم به جديد در پایین ترین قسمت خاک به هم متصل می شوند.
• تمامی موادی که در این چاه استفاده می شود، باید با محیط زیست کاملا سازگار باشد.
اگر به عنوان یک سازنده یا کارفرما، ایمنی افرادی که در این ساختمان زندگی می کنند، برای شما ارزشمند است، به شما توصیه می کنیم که از سیستم چاه ارت بهره بگیرید. شما می توانید با بررسی تمامی جوانب پروژه، طراحی این سیستم مهم را به یک مهندس برقی که دارای پروانه نظام مهندسی است، بسپارید. کارشناس پروژه، در گام اول با آنالیز کل پروژه، نسبت به طراحی مسیر های سیم های برق، عمق چاه ارت، مصالح استفاده شده در آن و غیره می کند.