تابلو برق (Electrical panel) مجموعه تجهیزاتی است که برای توزیع و کنترل انرژی الکتریکی استفاده می شود، به عبارت دیگر تابلوهای برق محفظه هایی هستند که تجهیزات الکتریکی و پنیوماتیک را در بر می گیرند و در مکان های مختلف نصب می شوند. امروزه در شرکت و فروشگاه های بزرگ، رستوران و آشپزخانه های صنعتی از دستگاه های الکترونیکی مختلف و پر تعداد استفاده می شود که برای محافظت و مراقبت از آن ها نیاز به نصب تابلو برق است. از کاربردهای مهم تابلوهای برق می توان به محافظت از افراد و تجهیزات در برابر برق گرفتگی و عوامل محیطی اشاره کرد. تابلوهای برق را می توان در دو نوع ایستاده و توکار تمام بسته برای موتورخانه های ساختمان یا مکان های دیگر نصب کرد. در ادامه می خواهیم به بررسی کامل مشخصات تابلو برق خانگی و ویژگی های آن ها و خرید تابلوهای برق ساختمان بپردازیم با ما همراه باشید.
مشخصات تابلو برق ساختمان
تابلو برق محفظه ای فلزی یا غیر فلزی است که تجهیزات در آن نصب می شود و ارتباطات الکتریکی از طریق هادی ها برقرار می شود. تابلوهای برق در واقع مجموعه ای تشکیل شده از یک یا چند وسیله قطع و وصل به همراه تجهیزات حفاظتی، اندازه گیری، تنظیم و کنترل کننده است برای ایجاد ارتباط لازم میان هر یک از آن ها و سایر تجهیزاتی که در خارج از تابلوهای برق قرار گرفته اند است. زمانی که صحبت از بهره برداری از انرژی الکتریکی برای تولید، توزیع یا انتقال می شود که قرار است به انرژی الکتریکی تبدیل شود وجود تابلوهای برق ضروری می شود. تابلوهای برق را براساس مولفه های مختلف از جمله تجهیزات و نوع تابلو می توان تقسیم بندی کرد.
آن دسته از تابلو برق هایی که تجهیزات آن ها حداکثر ولتاژ 1 کیلو ولت را دارند در بخش تابلوهای برق فشار ضعیف قرار می گیرند و آن دسته از تابلوهایی که تجهیزات آن ها ولتاژ بیشتر از 1 کیلو ولت را دارند در بخش تابلوهای فشار متوسط قرار می گیرند. به طور معمول در تابلوهای برق تجهیزاتی که حداکثر ولتاژ 36 کیلو ولت را داشته باشند درون سلول قرار داده می شوند. هدف اصلی استفاده از تابلوهای برق در ساختمان در واقع امکان کنترل و حفاظت دقیق و مطمئن از تجهیزات، تامین ایمنی سیستم، سرویس و نگهداری راحت و آسان، استفاده از سیستم های الکتریکی پیوسته با هزینه مناسب است. در تابلوهای برق قبل از آن که تجهیزات الکتریکی در آن نصب شود باید محفظه فلزی یا غیر فلزی آن تولید شود و پس از آن تجهیزات در آن نصب گردد.
اجزای تابلو برق خانگی و ساختمانی
سیستم های صنعتی برای کنترل نحوه عملکرد و ایمنی بیشتر نیاز به تجهیزات برقی دارند. تابلو برق ها محفظه هایی هستند که تمام قطعات الکتریکی مورد نیاز سیستم صنعتی در آن قرار می گیرد تا به طور مناسب وظایف خود را انجام دهند و از لحاظ ایمنی در شرایط مناسب قرار بگیرند. تابلوهای برق خانگی و ساختمانی هر کدام از قطعات و اجزایی بر حسب نیاز تشکیل شده اند. تجهیزات الکتریکی همان لوازم الکتریکی استفاده شده در تابلو های برق هستند که در مدار الکتریکی قرار می گیرند و شامل کنتاکتور، بی متال، انواع کلید و رله، تجهیزات اندازه گیری و ترانس جریان، ارتباطات، بدنه می شوند.
تجهیزات و اجزای تشکیل دهنده تابلوهای برق خانگی و ساختمان هر کدام وظیفه ای دارند که درون تابلو برق برای مراقبت و محافظت و ایمنی بیشتر قرار می گیرند. کنتاکتور در تابلوهای برق عامل قطع و وصل مدار از راه دور است و بی متال فرمان قطع جریان برق را در اثر عبور جریان زیاد می دهد. برای ارسال فرمان قطع یا وصل بودن در اثر عوامل و خطاهای گوناگون در تابلوهای برق به کار می رود. بدنه تابلو برق به قسمت فلزی که تجهیزات درون آن قرار گرفته اند گفته می شود. برای ایمنی و مراقبت از وسایل الکتریکی از تابلوهای برق خانگی و صنعتی استفاده می شود.
انواع تابلو برق
انواع تابلوهای برق براساس نوع عملکرد و ساختار و محل نصب تفاوت هایی با یکدیگر دارند. تابلوهای برق با کاربرد مشخص در مکان مورد نظر نصب و راه اندازی می شوند. همانطور که قبلا به آن اشاره کردیم تابلوهای برق یکی از مهم ترین عناصر در ساختمان های مسکونی و صنعتی به شمار می روند زیرا از تجهیزات الکتریکی محافظت و مراقبت می کنند. تابلوهای برق در مکان امنیت و ایمنی را برقرار می کنند و از آتش سوزی و برق گرفتگی جلوگیری می کنند، این مسئله اهمیت استفاده از تابلوهای برق در ساختمان های مسکونی و صنعتی را نشان می دهد. انواع تابلوهای برق از لحاظ ساختار، عملکرد، محا نصب و ایستایی به چند دسته مختلف تقسیم می شوند.
دسته بندی تابلوهای برق براساس عملکرد
در دسته بندی تابلوهای برق براساس عملکرد، تابلوهایی که برای کنترل پروسه صنعتی استفاده می شوند شامل PLC ها می شوند. برخی دیگر از آن ها فقط جهت کنترل موتورهای DC و AC استفاده می شوند که دارای مدارهای فرمان کنتاکتوری، درایور، هستند. تابلوهای اصلاح ضریب قدرت که به تابلوهای بانک خازنی شناخته می شود. تابلوهای برقی که برای توزیع جریان میان تجهیزات مختلف استفاده می شوند، در دسته بندی تابلوهای برق براساس عملکرد قرار می گیرند.
دسته بندی تابلوهای برق براساس ایستایی
• تابلوهای برق ایستاده (self-standing) خود ایستا هستند و بر روی پایه های خود قرار می گیرند.
• تابلوهای دیواری (wall mounted) به صورت توکار یا روکار روی دیوار نصب می شوند.
دسته بندی تابلوهای برق از لحاظ ساختار
انواع تابلوهای برق از لحاظ ساختار شامل تابلوهای Metal Enclosed می شوند. Metal Enclosed تابلوهایی به شکل محفظه فلزی بسته هستند که تمام تجهیزات الکتریکی اعم از کلید، ترانس جریان، ولتاژ و سایر تجهیزات در آن نصب می شوند. این تابلوها خود به دو دسته تابلوهای Metal Clad و تابلوهای Compartment Type تقسیم می شوند. تابلوهای Metal Clad یکی از انواع تابلوهای Metal Enclosed است. در این نوع تابلوهای برق محفظه های مختلف از یکدیگر جدا شده اند.
جدا شدن محفظه های تابلوهای برق باعث می شود که اگر خطایی در یکی از دو محفظه ایجاد شود، این خطا به محفظه دیگر منتقل نشود و سایر محفظه ها از آسیب و خطر ایجاد شده در امان هستند. تابلوهای Compartment Type یکی از انواع تابلوهای Metal Enclosed است که در آن محفظه ها از یکدیگر جدا نشده اند. مهم ترین نکته در طراحی های تابلوهای برق توجه به شرایط محیطی، حفاظتی، نصب می باشد.
دسته بندی تابلوهای برق براساس محل نصب
• تابلوهای خارجی (outdoor): تابلوهای خارجی را در فضای باز نصب و راه اندازی می کنند.
• تابلوهای داخلی (indoor): تابلوهای داخلی در فضاهای بسته مانند ساختمان های مسکونی و کارگاه ها نصب می شوند.
قیمت تابلو برق
برای انتخاب و خرید تابلوهای برق علاوه بر توجه به کیفیت و قیمت تابلوهای برق باید از نظر اطمینان، کنترل دستی، تشخیص قطعی بررسی شود تا مشکلی در زمان نصب و راه اندازی آن ایجاد نشود. قیمت تابلوهای برق مقدار مشخصی ندارد و به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. از مهم ترین فاکتورهای موثر بر تعیین قیمت تابلوهای برق می توان به مواردی چون جنس بدنه اصلی تابلو برق، ابعاد و اندازه آن، عملکرد و ساختار آن اشاره کرد. با در نظر گرفتن هر یک از آن ها و میزان بودجه در اختیار می توانید بهترین و باکیفیت ترین انواع تابلوهای برق را انتخاب و خریداری نمایید.
تابلوهای برق مجموعه تجهیزاتی است که برای کنترل و توزیع جریان برق در محیط های مسکونی و صنعتی نصب می شود. تقسیم بندی تابلوهای برق را براساس نوع عملکرد، ساختار ظاهری، محل نصب انجام می شود. از ویژگی های مهم نصب تابلو برق می توان به محافظت از برق گرفتگی و جلوگیری از آتش سوزی در محل اشاره کرد. برای انتخاب و خرید هر یک از تابلوهای برق ایتدا باید شرایط محیطی، حفاظتی و نصب در نظر گرفته شود و طبق آن بهترین و با کیفیت ترین تابلو برق انتخاب و خریداری شود. جنس بدنه تابلوهای برق، ابعاد و اندازه، ساختار و عملکرد آن از فاکتورهای مهم در تعیین قیمت تابلوهای برق می باشد که در زمان خرید باید به آن دقت شود.